Araştırmacılar, Alzheimer hastalığına erken tanı koymaya yardımcı olabilecek ve hastalarda hastalığın seyrini müdahalede bulunmadan izlemenin yollarına öncülük yapacak hastalık belirtisi tanımladılar. Alzheimer’ın erken tanısının yollarını arayan Quebec şehrindeki McGill Üniversitesi’nden bilim insanları, şimdi ilk kez koku kaybının hastalığın erken bir göstergesi olabileceğini gösterdiler.
Çalışma Neurology’de yayınlandı; araştırmacılar evebeynleri Alzheimer’dan muzdarip ve böylece Alzheimer olma riski altında olan 300 kişiyle çalıştı. Katılımcılara çoktan seçmeli kazı kokla testi verildi, onlardan sakızdan benzine kadar değişen kokuları tanımlamaları istendi.
Ortalama yaşları altmış üç olan yüz kadar gönüllü, ayrıca kendilerine düzenli olarak, lomber delime yoluyla omurga sıvılarındaki Alzheimer hastalığıyla ilgili protein testi yapılmasına izin verdi.
Araştırmacılar, kazı kokla testinde koku tanımlamada en çok zorluğu yaşayan kişilerin daha çok Alzheimer hastalığının biyolojik belirtilerine sahip olduğunu buldular.
Araştırmanın yazarı Marie-Elyse Lafaille-Magnan bir açıklamasında “İlk kez koku tanıma beceri kaybıyla hastalık ilerlemesinin biyolojik belirtileri arasında bir korelasyon olduğu bu kadar açık bir şekilde gösteriliyor.” dedi.
“30 yıldan fazla bir süredir, bilim insanları hafıza kaybı ve hastaların farklı kokuları tanımlamalarındaki olası zorluk arasındaki bağlantıyı açıklıyorlardı. Mantıklı, çünkü burun soğanı (koku duyusunu içerir) ve entorinal korteks (koku isimlendirme ve bellekle ilgilidir) hastalıktan etkilenen ilk beyin yapıları içinde yer alır.”
Araştırmacılar bu koku testinin diğer semptomlar ortaya çıkmadan önce bile hastalığın takibi ve hatta semptomlar gözükmeye başladığında belirtileri azaltmak için kullanılabileceğini söylüyorlar.
McGill Üniversitesi Alzheimer Hastalığını Önleme Çalışmaları Merkezi müdürü doktor John Breitner “Belirtilerin başlangıcını yalnızca beş yıl erteleyebilirsek, bu semptomların yaygınlığını ve şiddetini yüzde elli oranında azaltabiliriz.” dedi.
Araştırmacılar, hastalık ilerledikçe Alzheimer’lı insanların koku alma duyusunun azaldığını görmek için daha çok çaba gösterilmesi gerektiğini söylüyorlar. Bununla birlikte, araştırmacılar gelecek çalışmalar için umutlular; lomber delinme gibi daha pahalı, tehlikeli prosedürler yerine bir test kullanılabilir.
Araştırmanın yöneticisi, şimdilik hastalığın teşhisi için yalnızca koku kullanılması hakkında uyarıyor.
“Koku tanısında yaşanan sorunlar, Alzheimer hastalığının yanı sıra diğer tıbbi sorunların da göstergesi olabilir ve mevcut testler yerine geçmemelidir.”