Akıllı telefonlar artık hayatımızın tam olarak içinde. Daha öncesinde çoğunlukla bilgisayarlarla şimdileri ise telefonlarımızla bilgi bombardımanı içindeyiz. Günümüzün çoğunu internetten bilgiler edinerek geçiyoruz. Fakat bu bilgileri hatırlamamız gerektiğinde ise çoğu zaman kendi belleğimize değil internete başvuruyoruz, en basit sorularda bile bunu yaptığımız oluyor. Bu duruma psikolojide “bilişsel yük boşaltma” deniyor.
Gün geçtikçe internet insan belleğinin yerini almaya başlıyor. Bu konu hakkında araştırmalar yürüten Benjamin Storm “ Çalışmalarımız insanların belleğini desteklemek ve genişletmek için interneti kullandıkça ona daha bağımlı hale geldiğini gösteriyor. Önceleri birşeyleri hatırlamak için kendi belleğimizi kullanmaya çabalarken şimdi zahmet bile etmiyoruz. Akıllı telefonlar hayatımızda daha fazla yer edindikçe, onlara olan bağımız ve bağımlılığımız artıyor.” şeklinde belirtmiş.
Yapılan bir araştırmada iki farklı gruba zor genel kültür soruları sorulmuş. Bir grup soruları cevaplamak için Google kullanabilirken diğer grup cevaplarını Google kullanmadan sadece belleklerine güvenerek vermişler. Sonrasında iki gruba da daha kolay sorular sormuşlar. Fakat bu noktada iki grup için de Google’a başvurmak kendi isteklerine bırakılmış. İlginç bir şekilde, daha önce interneti kullanan grubun %30’unun ikinci kısımda basit soruları belleklerinden cevaplamaya çalışırken başarısız oldukları bulunmuş. Yine bu grubun çoğu basit sorular için Google’ı kullanma eğilimde olmuşlar. Oysa zor sorularda sadece belleklerini kullanan grup kolay sorularda yine belleklerine güvenme eğilimde olmuşlar.
Bu bulgular internet bizi aptal mı yapıyor sorusunu akıllara getiriyor.
Bilişsel yük boşaltma üzerine çalışmalar yürüten Profesör Evan F. Risko bu konu hakkında “Eğer sonrasında hatırlamanız gereken bir bilgiyi telefonunuzda veya bilgisayarınızda kalmasına izin verirseniz, belleğiniz o bilgiyi kendine almak için çabalamaz. Sonuç olarak o bilgiyi cihazınız olmadan hatırlamanız zorlaşacaktır. Yeni teknolojiler bizim neleri hatırladığımızı etkiliyor gibi duruyor.“ şeklinde belirtmiş.
Tabi ki tüm bunlar bir tartışmadaki bakış açısı. Kalem, kâğıt ve hesap makinası bizi daha da aptalaştırdı mı yoksa bize daha fazlasına erişme yolunda kolaylık mı sağladı?
Çeviri Kaynağı
Risko, E. F., ve Gilbert, S. J. (2016). Cognitive Offloading. Trends in Cognitive Sciences, 20(9), 676-688.
