Sosyal Kaytarma – Ringelmann Etkisi Nedir? | Psikolezyum

Ringelmann etkisi, sosyal kaytarma, sosyal psikoloji, psikoloji

“Bir elin nesi var, iki elin sesi var?” Hepimiz bu atasözü sayesinde grup halinde yapılan işlerin daha kolay olacağını öğrenmedik mi? Peki grup olarak yaptığımız işlerde işin kolaylığındaki artış, işi yapış hızımız, kişi sayısının ne kadar arttığına bağlı mı? Yani diğer bir deyişle kendi başımıza 20 kg kaldırırken, ,3 kişi olduğumuzda 60 kg mı kaldırırız?  Yoksa kalabalıkta fark edilmez diye gücümüzün hepsini kullanmadığımız olur mu?

Ringelmann bu durumun ne kadar doğru olduğunu ölçmek için bir deney  düzenlemiş. Öncelikle bir yere bağlı olan halatı kişilerin tek başına  tüm güçleriyle çekmesini istemiş. Ve herkesin tek tek halatı çekerken ne kadar güç uygulayabildiğini kaydetmiş. Sonrasında ise katılımcılardan çiftler halinde, 3’erli, 6’şarlı gruplar ile aynı halatı çekmelerini istemiş ve halata uygulanan toplam gücü ölçmüş. Normalde beklenen 1 kişi halatı çekerken 60 kg güç uyguluyorsa 2 kişi çektiğinde 120 kg ölçülmesidir. Fakat ilginç bir sonuç elde edilmiş. Kişi sayısı arttıkça uygulanan gücün doğru orantılı olarak artmadığı gözlenmiş.  Yani birden fazla kişi olduğunda herkes “tüm gücüyle” çekmek yerine biraz kaytarmış.

Ringelmann etkisi, sosyal kaytarma, sosyal psikoloji, psikoloji

Ringelmann’ın deyimiyle 1+1 asla 2 etmez 🙂 Bu psikolojide “Sosyal Kaytarma” olarak literatüre geçmiş bir durumdur.  Aslında kişilerin “Başkaları nasıl olsa yapıyor, benim yapmama ne gerek var?” cümlesini kendilerine söylemeleri ile ortaya çıkmaktadır. Ringelmann’ın bulgularından da yola çıkacak olursak, insanlar grup içerisinde çalışırken harcadıkları çabanın gözden kaçacağını düşünürler. Bu nedenle tam performans sergilemek yerine “kendilerince” üstlerine düşeni yaparlar. Yani aslında grupla birlikteyken bireysel performans göz önüne serilemeyecekse sergilemenin bir anlamı yoktur !

Ringelmann etkisi, sosyal kaytarma, sosyal psikoloji, psikoloji

Latane ve arkadaşları bunu ispatlamak için kişilerden tek başlarınayken ve grup halindeyken el çırparak en yüksek sesi çıkarmasını istemişlerdir. Tahmin edeceğiniz gibi kişiler tek başınayken daha çok ses çıkarabilmiş, grup içindeyken o kadar yüksek bir performans sergileme zorunluluğu hissetmemişlerdir. Fakat ilginçtir ki, grup halinde el çırpacakları zaman, bir gruba bireysel el çırpma güçlerinin ölçüleceği söylenmiş diğer bir gruba ise söylenmemiştir. Grup halinde çalışsalar da bireysel olarak performanslarının ölçüleceğini düşünen kişiler tek başına el çırparken sergiledikleri performansı sergilemişler, herhangi bir düşüş gözlenmemiştir. Yani benim harcadığım çabayı görecekseniz, sonuna kadar çabalarım, aksi takdirde grupta zaten yapan biri çıkar!

Ringelmann etkisi, sosyal kaytarma, sosyal psikoloji, psikoloji

Peki buna tam olarak hangi düşünceler sebep olmaktadır?

  • “Grubun diğer üyeleri benim düşük performansımı tamamlayabilir.”
  • “Benim bireysel performansım grubunkine çok az etki ediyor.”
  • “Ne kadar çabalarsam çabalayayım, benim ne kadar uğraştığımı kimse anlamayacak.”
  • “Kendimi çok zorlarsam, diğerleri daha az çabalamak zorunda kalacak, kullanılmak istemiyorum.”

Bu gibi düşünceler grup içerisinde çalışırken sosyal kaytarma görülmesine neden olmaktadır.

Fakat sosyal kaytarma bazı durumlarda iyi sonuçlar da yaratabilir.  Bluhm (2009) ‘un yaptığı bir çalışma iş yerinde gruplar halinde çalışan kişilerin günün sonunda daha az tükenmişlik hissettiğini ortaya koymuştur. Yani çalışanlar daha stressiz bir şekilde işi yürütmüşlerdir. Tabi böyle bir rahatlama bazı kişilerin hiç stres hissetmemesine, böylece performanslarının düşmesine de neden olabilir.

Tüm bunlar için ideal grup sayıları belirlenmiş ve üzerine çalışmalar yapılmıştır. Grup halinde çalışılacağı durumlarda kişi sayısını çok fazla arttırmak işin yapılmasına pek de etki etmemekte hatta bazı durumlarda negatife düşürmektedir. Yani aslında çokluk bize hiçbir yarar sağlamıyor. Belki de daha kötüye götürüyor.  Ne derler bilirsiniz; Nerde çokluk… Orda yokluk 🙂

 

Kaynaklar

Kağıtçıbaşı,  Ç. (2014). Dünden bugüne insan ve insanlar. İstanbul: Evrim Yayınevi.

Latane, B.,  Harkins, S.,  ve Williams, K. (1979). Many Hands Make Light the Work: The Causes and Consequences of Social Loafing. Journal of Personality and Social Psychology. 37(6), 822-832.

Simms, A. ve Nichols, T. (2014). Social loafing: a review of the literature. Journal of management policy and practice. 15(1).

 

Paylaşın, herkes okusun:
Share

One thought on “Sosyal Kaytarma – Ringelmann Etkisi Nedir? | Psikolezyum

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir