Bir Ben Var Benden Öte | Dissosiyatif Kimlik Bozukluğu Nedir ?

Sizinle birlikte yaşayan iki farklı kişilik yapınızın olduğunu düşünün. Birisi karpuz severken diğer nefret etmekte, birisi sol el kullanırken diğeri sağ el kullanmakta. Garip geliyor olmalı. Daha ileri gideceksek bu iki farklı kişiliğinde farklı derece reçeteli gözlük kullandığını hayal edin ya da farklı maddelere alerjileri olduğunu ! Ancak hepsi aslında sizsiniz. Bu kişilikler içinizde. Tüm bunlar garip gelse de bu deneyimleri yaşayan insanlar bulunmakta ve bu kişiler dissosiyatif kimlik bozukluğu tanısı almaktadırlar. Peki nedir dissosiyatif kimlik bozukluğu?

dissosiyatif kimlik bozukluğu, dissosiyatif, alter

DSM-5’e göre kişinin en az 2 tane birbirinden ayrı kişiliklere (alterlere), farklı oluşlara, düşünce, duygu ve davranışlara sahip olması gerekir. Ayrıca bu alt kişiliklerin birbirinden habersiz olmaları ve farklı zamanlarda belirmeleri gerekmektedir. Örneğin kişi polene alerjisi olan kişiliğin etkisindeyse, aktiviteleri o kişilik etkileyecektir. Çimenlerden ve ağaçlıklardan uzak durmaya çalışacaktır. Ancak daha sonra kendisine bu durum anlatıldığında anlam vermekte güçlük çekecektir. Dissosiyatif kimlik bozukluğu kişilere hayatlarında büyük zorluklar yaşatmaktadır. Sayısalcılardan hoşlanan bir alt kişilik yüzünden, sosyal bilimci kocanızdan ayrılabilir mühendis biriyle evlenebilirsiniz.

Tüm bu kurgusal örnekleri bir kenara bırakıp 1999 yılında hastaneye vajinusmus şikayetiyle başvuran ardından major depresif tanısı alan ve son olarak yatırıldığı hastanede dissosiyatif kimlik bozukluğu olduğu anlaşılan bir hastanın anlattıklarına bakalım. N. hanımın aktardıkları şu şekilde; “Televizyon izlemeye başlıyorum. Bir anda kendime geldiğimde filmin bitmiş olduğunu, başka bir filmin başladığını hayretle fark ediyorum. Günümü nasıl geçiriyorum, bilmiyorum. Geçen gün dışarı çıkıp bir arkadaşımı ziyaret etmişim. Bana bunu söylediğinde şaşırdım. Çünkü buna ait hiçbir şey hatırlamıyordum.”

 “İçimde bana ait olmayan, beni yönlendiren sesler var. Hatta bunlardan birini gayet iyi ayırt ediyorum. Bir erkek sesi. Zaman zaman o sesin etkisiyle daha erkeksi konuşuyor, bir erkek gibi davranıyorum.” Eşiyle cinsel ilişki sırasında neler yaşadığını ise şöyle anlatıyordu: “Çok net hatırlamıyorum. Ama içime bir korku girdiğini, eşimi geri ittiğimi hayal meyal anımsıyorum. O sırada asla o zamana kadar hissetmediğim kadar güçlü hissediyorum kendimi ve kaskatı oluyorum. ”. Eşi, N. Hanımın cinsel ilişki sırasında çok kabalaştığını, adeta kendisine öfkeyle bakan bir erkeğe döndüğünü anlatıyormuş. Aynı zamanda görsel varsanılar tanımlıyordu: “Casper benzeri yaratıklar var evde. Kapının üstünde. Bazen benimle oyun oynuyorlar. Bana şaka yapıyorlar. Bazı eşyalarımı saklıyorlar.”

dissosiyatif kimlik bozukluğu, dissosiyatif, alter

Belirtilerin dışında dissosiyatif kimlik bozukluğunun hangi durumlarda daha sık görüldüğüne bakarsak, kadınlarda erkeklerden daha fazla görüldüğünü söyleyebiliriz. Ayrıca başlangıç yaşı çocukluk olarak belirtilmiştir. DSM’de tanımlanmış olmasına karşın çok az görülmesi bir bozukluk olarak kabul edilmesini tartışmalı duruma getirmektedir. Tüm tartışmaları kenara atıp yazımızı Uludağ Üniversitesi Psikoloji bölümü öğrencilerinin hazırladıkları dissosiyatif kimlik bozukluğu videosu ile sonlandıralım. Keyifli seyirler dileriz.

Videoda emeği geçenler: İsmail Okuş, Aslıhan Kartal, Merve Karataş, Elif Özgür, Özge Yurga,  Meltem Arslan, Selçuk Karaca, Ali Karakoç.

Kaynaklar

Kuşkanmaz, E ve Şar, V. (2000). Vajinismus ile başvuran bir dissosiyatif kimlik bozukluğu vakası ve psikoterapisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2000; 1(1):48-57

Kring, A.M., Johnson, S. L., Davison, G., Neale, J. (2015). Anormal Psikoloji.(M. Şahin, Çev.). Ankara : Nobel Akademik Yayıncılık. (Orijinal çalışma basım tarihi :2014)

Paylaşın, herkes okusun:
Share

2 thoughts on “Bir Ben Var Benden Öte | Dissosiyatif Kimlik Bozukluğu Nedir ?

  1. sanmıyorum kötü bir hastalık olduğunu… biz zaten mutluyuz, diyorum. zaten bu dünyada kim normal ki? siz mi? kitap sayfalrı arasında olusturduguz kalıplara göre insanları normal yada anormal olarak sınıflandıran sizler mi? şu an çok hoş bir ruh hali içindeyim… keşke her zaman böyle olabilsem ama….

  2. Bazı olaylar hayatımızı etkilemiyorsa mutlu ediyorsa ne güzel, ama fark etmediğimiz yerlerde uyandığımızda, hatırlamadığımız yerlerde gezdiğimizde sonuçlar bizi olduğu kadar başkalarını da etkileyecektir.
    Bir arkadaşımın hayat hikayesini yazarken neden ellerinin titrediğini, geçmişinde yaşadığı olayları hatırlamadığını aylarca araştırdım. Kitap bittiğinde yeni hikayem dissosiyatif kişilik üzerine çalışmaya başladığımda araştırmalarımda kadındaki belirtilerin sık baş ağrıları……. neden olduğunu anlamaya başladım. iki farklı hikayede nedenler, toplumsal algı hataları bazen hayatımızı başka tarafa sürüklemez mi??*

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir