Çocuklarınızla İlgi Alakalı, Sevgi Dolu Bir İlişki Geliştirmek İçin Çalışın
Neden ?
Çocuklar, saygı ve ilgiyi kendilerine bu şekilde davranıldığında öğrenirler. Çocuklarımız sevildiğini hissettiklerinde aynı zamanda bize bağlanırlar. Bu bağ, onları değerlerimize ve öğrenime daha açık hale getirir.
Nasıl ?
Çocuklarımızı sevmek; onların fiziksel ve duygusal ihtiyaçlarını gözetmek, istikrarlı ve güvenli bir aile ortamı sağlamak, şefkat göstermek, onların birey olarak kişiliklerine saygı göstermek, onların hayatlarıyla gerçekten alakadar olmak, önemli şeyleri konuşmak, onların çaba ve başarılarını onaylamak gibi birçok biçimdedir.
Bunu deneyin:
- Birlikte düzenli zaman geçirin. Çocuğunuzla düzenli, duygusal olarak samimi vakit planlayın. Bazı ebeveynler ve bakıcılar, yatmadan önce kitap okuyarak ya da etkinliğe katılarak vakit geçiriyor. Kimileri işi şansa bırakmak yerine haftalık programlarında çocuklarıyla geçirecekleri bire bir zamanı planlıyorlar. Örneğin siz de her ay bir cumartesi öğleden sonrayı çocuğunuzla beraber ikinizin de sevdiği bir şey yaparak geçirebilirsiniz.
- Anlamlı sohbet edin. Çocuğunuzla birlikte olduğunuz zaman düşüncelerinizi, duygularınızı ve deneyimlerinizi ortaya çıkaran soruları birbirlerine sorun. Şu gibi sorular sorun:
- “Günün en güzel yanı neydi ? Peki en zor kısmı ?”
- “Bugün -okulda ya da okul dışında- ne öğrendin ?”
- “Bugün iyi hissettiğin ne başardın ?”
- “Bugün birinin senin için yaptığı en güzel şey ne oldu ? Yaptığı ne güzeldi ?”
Güçlü Bir Ahlaki Model ve Akıl Hocası Olun
Neden ?
Çocuklar ahlaki değer ve davranışları bizlerin ve saygı duydukları yetişkinlerin hareketlerini izleyerek öğrenirler. Çocuklar, söylediklerimizle yaptıklarımız bir olduğunda bizim öğrettiklerimizi dinleyeceklerdir.
Nasıl ?
Dürüst, adaletli olup olmadığınıza; kendinize önem verme ve çatışmaları barışçıl yollarla çözme, öfke ve diğer zor duyguları etkili bir şekilde yönetme gibi becerilerde rol model olmaya önem verin. Fakat kimse her zaman mükemmel değildir. Aslında bu yüzden hatalarımızı ve kusurlarımızı kabul edip üzerinde çalışmak; çocuklarımıza özfarkındalık, tevazu ve dürüst model olmamız için önemlidir. Ayrıca bu, neyin kendi yardımseverliğimizi engellediğini anlamak için de önemlidir. Örneğin, bitkin ya da stresli miyiz ? Çocuğumuz, bazen ona yardım etmemizi zorlaştıracak gibi belirli şekilde damarımıza mı basıyor ? Unutmayın, çocuklarımız sadece, bize saygı duyar ve bize güvenirlerse bizim gibi olmak isteyeceklerdir. Yetişkinler, çocukların bize saygı duyup duymadığını bizlere yansıtırlar; eğer çocuklarımızın bizlere saygı duymadığını düşünüyorsak, nedenini ve ilişkimizi nasıl düzeltebileceğimizi hesaplamalıyız.
Bunu deneyin:
- Hizmet edin. Düzenli olarak kamu hizmetine katılın ya da bir topluluğa katkıda bulunmanın yollarını arayın. Hatta daha da iyisi, çocuğunuzla beraber gönüllü olmanın yollarını düşünün.
- Dürüst ve alçak gönüllü olun. Çocuklarını etkileyen bir hata yaptığınızda onlara neden bu hataya düştüğünüzü anlatın ve yanlışınız için özür dileyin. Bir dahaki sefere aynı hatayı yapmaktan nasıl kaçınmayı planladığınızı açıklayın.
- Başkalarıyla beraber durumu kontrol edin. Yardım etmeyi ya da adalet gibi önemli etik meselelerde örnek olmayı zor bulduğunuz zamanlarda güvendiğiniz insanlara danışın ve onlarla düşünüp taşının.
- Kendinizi önemseyin. Bir arkadaşınızla beraber zaman geçirin, yürüyüşe çıkın, ibadet edin ya da meditasyon yapın,stresinizi azalmak için zaman yaratın. Bunları yapmak sizin için önemli, çünkü başkalarına karşı daha özenli ve yardımsever olmanıza olanak sağlar.
Başkalarına Önem Verin ve Etik Beklentileri Yüksek Tutun
Neden?
Çocukların ebeveyn ve bakım verenlerinden başkalarını önemsemenin en önemli öncelikleri olduğunu ve kendi mutlulukları kadar önemli olduğunu duymaları çok önemlidir. Çoğu ebeveynin ve bakım verenlerin, önceliklerinin en başında çocuklarını önemsediklerini söyleseler de çoğu zaman çocuklar bu mesajı duymazlar.
Nasıl ?
Önemsemeye öncelik vermenin büyük kısmı, çocuklarınızdan ahlaki beklentilerinizi yüksek tutmaktır; verdikleri sözleri onurlandırmak, zor olsa bile doğru olanı yapmak, adalet ve dürüstlüğün önemli prensipleri için dimdik ayakta durmak, onları mutsuz etse bile ve hatta akranları ya da diğerleri o şekilde davranmasa bile saygılı davranmaları konusunda ısrarcı olmalısınız.
Bunu deneyin:
- Açık bir mesaj verin. Çocuğunuza başkalarını önemsemek hakkında verdiğiniz günlük mesajları gözden geçirin. Örneğin, “En önemli şey senin mutluluğun.” demek yerine, “En önemli şey senin nazik ve mutlu olman.” diyebilirsiniz.
- Çocuğunuzun hayatındaki diğer önemli yetişkinlerle konuşurken şefkati önceliğiniz haline getirin. Mesela, öğretmenlere ve koçlara çocuğunuzun akademik beceri, notları ya da performansı yerine iyi bir insan olup olmadığını sorun.
- Çocuklarınızı işleri “halletmesi” için yüreklendirin. Çocuğunuz bir spor takımından, müzik grubundan ayrılmasına ya da arkadaşlığını bitirmesine izin vermeden önce; ondan grup ya da arkadaşına karşı olan yükümlülüklerini göz önünde bulundurmasını isteyin ve onu problemlerini çözmesi için yüreklendirin.
Çocuğunuza İyilik ve Yardımseverliği Uygulaması İçin Fırsatlar Sağlayın
Neden ?
Çocukların başkalarını önemsemeyi ve minnettar olmayı pratik yapması gerekiyor -hayatlarına katkıda bulunan insanlara teşekkürlerini ifade etmeleri önemlidir. Araştırmalar, şükran duygularını ifade etme alışkanlığına sahip kişilerin daha yararlı, cömert, merhametli ve bağışlayıcı olma ihtimalinin daha yüksek olduğunu göstermektedir- ve ayrıca daha mutlu ve sağlıklı olma olasılıkları artacaktır.
Nasıl ?
Minnettar ve sevecen olmayı öğrenmek bir bakımdan bir sporu ya da bir müzik aleti çalmayı öğrenmek gibidir. Günlük tekrarları -bir arkadaşa ödev için yardım etmek, canla başla evde ya da sınıfta bir iş yapmak, düzenli olarak diğerlerinde neyi takdir ettiğimizi yansıtmak- ve zorlu görevleri arttırmak iyilikseverliği ve minnettarlığı ikinci doğamız yapar, çocukların önemseme kapasitelerini arttırır. Çocuklarınızın kardeşler arası ağız dalaşı gibi aile problemlerini, okulda çıkan sorunlarını çözmeye yardımcı olup alıştırma yapabileceği yemeği daha keyifli hale getirecek aile toplantıları düzenleyin. Ebeveynler ve bakım verenler olarak iyilik ve adalet gibi anahtar değerlerin arkasında her zaman sımsıkı durmamız gerekse de çocuklarımız bizim görüşlerimizi dinlerken onlardan kendi görüşlerini ifade etmelerini isteyerek evimizi saygıyla daha demokratik hale getirebiliriz. Aile hayatını iyileştirecek planları yaparken çocuklarımızı plana dahil etmek, perspektif alma ve problem çözme becerilerini geliştirecek, onlara gerçek bir sorumluluk verecektir; mutlu bir ailenin eş yaratıcısı olma sorumluluğu.
Bunu deneyin:
- Gerçek sorumluluklar verin. Çocuklarınızdan ev işi ve kardeşleriyle ilgili düzenli yardım etmelerini bekleyin ve sadece yaptığı olağan dışı iyiliklerini övün. Bu tür alışkanlık haline gelmiş işler basitçe beklenildiğinde ve ödüllendirilmediğinde günlük eylemlerden biri olarak yerleşmeleri daha olasıdır.
- İyiliği ve adaleti odak noktası yapın. Çocuklarınızla beraber, günlük hayatlarında ya da televizyonda gördükleri yardımsever ve umursamazca yapılan eylemler; tanık oldukları ya da haberlerden duydukları adaletli ya da adaletsiz eylemler -örneğin cinsiyetçilik ya da ırkçılık gibi önemli nedenlerden direnen birisi- hakkında sohbet edin. Çocuğunuza bu eylemleri nasıl gördüklerini sorun ve onlara neden bu eylemleri adaletli ya da adaletsiz, yardımseverce ya da umursamazca yapılmış olarak düşündüğünüzü açıklayın.
- Minnetinizi ifade edin. Yemek vakti, uyku zamanı, arabada ya da metroda şükranlarınızı günlük ritüel olarak ifade etmeyi dikkate alın. Çocuğunuzu aile fertlerine, öğretmenlerine ya da yaşamlarına katkıda bulunan diğerlerine minnettarlığını göstermesi için yüreklendirin.
Çocuğunuzun İlgi Çemberini Genişletin
Neden ?
Neredeyse tüm çocuklar küçük bir aile ve arkadaş çevresini önemser ve onlara empatiyle yaklaşır. Bizim zorlu görevimiz ise çocuklarımıza; sınıfa gelen yeni çocuk, dilimizi bilmeyen insanlar, okul müdürü ya da uzak ülkenin birinde yaşayan birine karşı empatili olmayı ve çemberin dışındaki insanlara önem vermeyi öğrenmelerine yardım etmektir.
Nasıl ?
Çocuğunuzun yakından bakmayı, dikkatle dinlemeyi ve yakın çevresindeki durumlara katılmayı ve uzaktan bakmayı büyük resmi görmeyi ve her gün etkileşime girdiği insanların çeşitliliğini göz önüne almayı öğrenmesi önemlidir. Ayrıca çocukların, kararlarının toplumu nasıl etkilediğini değerlendirmeleri gereklidir. Örneğin okul kurallarını ihlal etmek, diğerlerinin de kuralları ihlal etmesini kolaylaştırır. Özellikle bizim daha küresel dünyamızda, çocukların başka kültür ve toplumlarda yaşayan insanlar için de endişelenmeleri önemlidir.
Bunu deneyin:
- Çocuklarınızı meydan okuyucu durumlarla yüzleştirin. Çocuklarınızı aile sorunları yaşayan ya da okula yeni gelen çocuk gibi korunmasız olabilecek kişiler hakkındaki duygularını ve bakış açılarını değerlendirmeleri için teşvik edin. Alay edilen sınıf arkadaşını rahatlatma ya da yeni gelen öğrenciyle temas kurmak için çocuğunuza eyleme geçebileceği basit fikirler verin.
- Uzaktan bakın. Çocuğunuzla diğer insanların zorlu durumları ve meşakkatleri ya da sadece başka ülke ya da topluluklardaki çocukların yaşadığı farklı deneyimler hakkında muhabbet başlatmak için gazete ya da televizyonda geçen hikayeleri kullanın.
- Dinleyin. Çocuğunuza özellikle yabancı gibi görünen ve anında anlaşılması daha zor olan kişileri, başkalarını, gerçekten dinlemenin önemini vurgulayın.
Çocuklarınızın Toplumda Birer Etik Düşünür ve Olumlu Değişim Yaratan Biri Olması İçin Yeteneklerini Destekleyin
Neden ?
Çocuklar doğuştan ahlaki sorulara ilgilidirler ve bu etik sorularla boğuşmak onların anlamalarına yardım eder; örneğin, iyilik nedir, diğerlerine ne borçlular, sadakatlerine aykırı düşen bir durum olduğunda ne yapmalılar ? Çocuklar aynı zamanda çoğunlukla lider rolü almaya ve toplumlarını geliştirmeye ilgilidirler. İyilik için güçlü olmak isterler. Mesela yardım ve saygıyı geliştirme, zorbalığı ve zulmü önlemek için geliştirilen en etkileyici programların çoğu çocuk ve gençler tarafından başlatılmıştır.
Nasıl ?
“En yakın arkadaşım onu sevmiyorken yeni komşumuzu doğum günü partime davet etmeli miyim ?” gibi çocuklarınızın kendi etik ikilemini dinleme ve ikilem hakkında düşünmelerine yardım etme yoluyla onların ahlaklı düşünür ve liderler olmasına yardım edebilirsiniz. Aynı zamanda, çocuklarınızın kendi toplumlarındaki haksızlıklarla mücadele etmesi ve başka yollarla toplumu güçlendirmesi için fırsatlar yaratabilirsiniz.
Bunu deneyin:
- Eyleme geçin. Çocuklarınızı siber zorbalık ya da tehlikeli sokaklar gibi kendilerini etkileyen probleme karşı eyleme geçmeleri için cesaretlendirin.
- Katılın. Çocuğunuza katkıda bulunabileceği davalara; evsizlere yardım etme, gelişmekte olan ülkelerdeki kızların eğitime destek verme, istismar edilen hayvanların durumuna dikkat çekme ya da onların ilgisini çeken herhangi bir alandaki mücadeleye katılması için fırsat yaratın.
- Birlikte yapın. Çocuklarınızı sadece başkaları için bir şeyler yapmak için değil, başkalarıyla birlikte, çeşitli öğrenci gruplarıyla beraber toplumun sorunlarına cevap vermek için çalışmalarını teşvik edin.
- Çocuklarınızla beraber sesli düşünün. Televizyon gösterilerinde ortaya çıkan ya da çocuğunuzun yemek zamanında ya da başka durumlarda boğuşacağı etik ikilemler hakkında bir konuşma başlatın.
Çocuğunuza Özdenetim Geliştirmesi ve Duygularıyla Etkili Bir Şekilde Başa Çıkabilmesi İçin Yardım Edin
Neden ?
Genellikle diğerlerine yardım etme becerisi öfke, utanç, düşmanlık ya da diğer olumsuz duygular tarafından alt ediliyor.
Nasıl ?
Çocuklarımıza bu duyguların makul olduğunu ama bu duygularla başa çıkmaya çalışmanın bazı şekillerde yararsız olduğunu öğretebiliriz. Çocuklar, duygularla verimli bir şekilde başa çıkmayı öğrenmek için bizim yardımımıza ihtiyaç duyarlar.
Sevgi dolu, saygılı ve ahlaklı çocuk yetiştirmek her zaman zor bir iş olmuştur. Ama hepimizin yapabileceği bir şeydir. Ve hiçbir işin sonucu bu kadar önemli ya da yapmaya değer değildir.
